Higiena i choroby układu pokarmowego

Zapotrzebowanie energetyczne organizmu nie jest wartością stałą, zależy ono m.in. od :
Prawidłowe żywienie polega m.in. na zbilansowaniu energii, tzn. utrzymaniu równowagi między ilością energii dostarczanej z pokarmem a jej zużyciem. Jednostką energii w układzie SI jest dżul (J) (1 cal = 4,19 J), ale wartość energetyczną produktów spożywczych oraz ilość energii wydatkowanej przez organizm wyraża się zyczajowo w kilokaloriach (1 kcal = 1000 cal).

Jeśli dostarczane z pożywieniem składniki nie zostają wykorzystane w całości, ich nadmiar jest magazynowany w postaci związków zapasowych (glikogenu i tłuszczów), któe w miarę potrzeby mogą być zużyte.

Spożywanie zbyt obfitych posiłków przez dłuższy czas prowadzi do nadwagi i otyłości co ma negatywne konsekwencje zdrowotne. Gdy organizm potrzebuje więcej energii niż dostarczają jej posiłki, wówczas pobiera zgromadzone zapasy. Po ich wyczerpaniu wykorzystuje własne związki budulcowe, co prowadzi do jego wyniszczenia.

W diecie dorosłego człowieka węglowodany powinny pokrywać 57 - 61 % zapotrzebiwania energetycznego, tłuszcze 29 - 33 %, a biała 9 - 13 %.

Zaburzenia odżywiania

Anoreksja - jadłowstręt psychiczny - polega na braku łaknienia połączonym z obsesyjnym strachem przed otyłością.
W początkowej fazie choroba jest trudna do rozpoznania, później spadek masy ciała jest tak znaczny, że nie może pozostać niezauważony. Niezwykle istotne jest szybkie rozpoznanie anoreksji oraz podjęcie leczenia, w przeciwnym przypadku choroba może doprowadzić do śmierci. Poza widoczną utratą masy ciała występuje wiele objawów świadczących o zaburzeniu stanu równowagi organizmu (zahamowanie miesiączkowania, pojawiające się naprzemiennie biegunki i zaparcia, zaburzenia krążenia krwi, zmniejszenie odporności).

Bulimia - żarłoczność, wilczy głód - jest chorobą polegającą na napadowo występujących okresach wzmożonego apetytu i spożywaniu dużych ilości pokarmu w krótkim czasie. Ilość zjadanego pokarmu może 3 - 30 razy przekraczać porcję spożywaną przy normalnym odżywianiu się. Chorzy mają zwykle prawidłową masę ciała, ewentualnie lekką nadwagę, gdyż starają się przeciwdziałać skutkom obżarstwa, wywołując wymioty lub zażywając środki przeczyszczające.

Zarówno anoreksja, jak i bulimia wymagają pomocy lekarza oraz psychoterapeuty.

Choroby układu pokarmowego

Kamica żółciowa polega na występowaniu zaburzeń w skłądzie żółci, prowadzących do postawania złogów zwanych kamieniami żółciowymi. Najczęstrzym miejscem ich tworzenia się jest pęcherzyk żółciowy. Obecność kamieni może powodować ostry bół, zwany kolką wątrobową, oraz prowadzić di niedrożności przewodów wyprowadzających żółć.

Choroba wrzodowa to jedno z najczęściej występujących schorzeń układu pokarmowego. Dotyczy przede wszystkim żołądka i dwunastnicy. Polega na uszkodzeniu ściany przewodu pokarmowego, początkowo dotyczącym tylko błony śluzowej (nadżerka), a nastpnie sięgającym aż do błony mięśniowej (wrzód). W skrajnym przypadku uszkodzenie może doprowadzić do pęknięcia ściany przewodu pokarmowego i zagrażającego życiu krwotoku. Przyczyną choroby jest stres i związane z nim nadmierne wydzielanie kwasu solnego oraz pepsyny lub działanie bakterii Helicobacter pylori. Jeśli bakteria jest obecna, stosuje się leczenie antybiotykiem, jeżli nie, podaje się preparaty zmniejszające wydzielanie kwasu solnego i osłaniające błonę śluzową żołądkowa oraz dwunastnicy.

Badanie endoskopowe, czyli wziernikowanie, polega na oglądaniu wnętrza narządu, dzięki wprowadzeniu do niego specjalnego przewodu zaopatrzonego w kamerę i źródło światłą. Badanie endoskopowe górnego odcinka przewodu pokarmowego, tj. żołądka i dwunastnicy, nosi nazwę gastroskopii. Podobnie jaki inne badania tego typu umożliwia ono nie tylko wzrokową ocenę stanu błony śluzowej, ale również pobranie fragmentów tkanek do analizy.