Choroby układu krążenia

Choroby związane ze składem krwi

Anemia i baiłaczka należą do chorób związanych ze składem krwi. Przy anemii (niedokrwistości) stężenie hemoglobiny i liczba erytrocytów są mniejsze od wartości optymalnych dla organizmu. Przyczyny tego stanu mogą być bardzo różne. Wymienia się wśród nich m.in. upośledzone wytwarzanie krwinek czerwonych, ich nadmierne niszczenie, niedobór żelaza, witaminy B12 i kwasu foliowego. Konsekwencją tych zaburzeń jest niewydolność transportu tlenu objawiająca się bladością skóry, szybkim męczeniem się, bólami izawrotami głowy, szume w uszach, mroczkami przed oczami, sennością oraz trudnością w skupieniu uwagi.

Białaczka to choroba, której istotą nadmierne i nieprawidłowe dojrzewanie krwinek białych. Nagromadzone komórki nie różnicują się prawidłowo, dlatego nie pełnią właściwych sobie funkcji obronnych. Przyczyną białaczki mogą być m.in. substancje chemiczne lub promieniowanie jonizujące. Jedną z metod jej leczenia jest przeszczepienie szpiku kostnegi, czyli zastąpienie szpiku chorego komórkami szpiku pobranymi od zdrowego dawcy.

Wady serca

Kolejną grupą chorób związanych z układem krążenia są wrodzone lub nabyte wady serca.

Wady wrodzone wynikają z nieprawidłowego ukształtowania tego narządu w trakcie rozwoju zarodkowego i płodowego. Jedną z najczęściej spotykanych wad tego typu jest ubytek przegrody między przedcionkami serca. Przedostawanie się krwi przez powstały otwór powoduje nieprawidłowe obciążenie serca, choć rzadko daje istotne objawy we wczesnym dzieciństwie. Z reguły są to częste infekcje układu oddechowego i duszność w trakcie wysiłku fizycznego. W okresie dojrzewania mogą pojawić się zaburzenia rytmu serca i cechy niewydajności prawej komory serca.

Wady nabyte są najczęściej związane ze złą pracą lub uszkodzeniem zastawek. Mogą powstać m.in. jako powikłanie po infekcach bakteriami chorobotwórczymi powodującymi anginę lub zapalenie gardła. Z tego powodu nie należy lekceważy nawet drobnych dolegliwości dotyczących górnych dróg oddechowych (jamy nosowej i gardła).

Miażdżyca

To jedna z najczęściej występujących chorób układu krążenia. Jest chorobą przewlekłą, dotyczy średnich i dużych tętnic. Choć jej objawy pojawiają się zwykle dopiero po 40. roku życia, pierwsze zmiany o charakterze miażdżycowym można stwierdzić już nawet we wczesnym dzieciństwie. Ich stopniowy rozój prowadzi do narastającego upośledzenia ukrwienia narządów.

PRZYCZYNA

Uważa się, że przyczyną miażdżycy są uszkodzenia ścian naczyń krwionośnych wynikające z braku niezbędnych minerałów, aminokwasów oraz witamin. W miejscach uszkodzeń, głównie w wewnętrznej błonie tętnic, gromadzą się cholesterol i inne lipady. W ten sposób powstają blaszki miażdżycowe, któe ulegając stopniowemu zwapnieniu, powodują stwardnienie tętnic, zmniejszenie ich elestyczności i zwężenie świtła.



DIAGNOSTYKA
Aby zdiagnozować miażdżycę, oznacza się m.im. stężenie cholesterolu i triglicerydów we krwi. Wykonuje się też USG tętnic, pokazujące przepływ krwi w naczyniach tętnicznych móg i szyi, tomografię komputerową serca. koronografię (tętnice wieńcowe poddaje sie działaniu kontrastu, który umożliwia uwodocznienie ich za pomocą promieniowania rentgenowskiego) oraz scyntygrafię.
LECZENIE
W leczeniu miażdżycy stosuje się przede wszystkim leki obniżające ciśnienie, krzepliwość oraz poziom cholesterolu we krwi. Bardziej zaawansowana postac choroby wymaga chirurgicznego usunięcia blaszki miażdżycowej. Alternatywnym zabiegiem jest angioplastyka (rozpychanie zwęrzonych tętnic i zgniatanie blaszek miażdżycowych balonikiem). W najcięższych przypadkach wykonuje się by-passy, czyli wszczepia się do serca fragment naczyń pobranych np. z nogi pacjenta, tak by omijału zwężone miejsce.
PROFILAKTYKA
W profilaktyce miażdżycy ważne jest prowadzenie zdrowego trybu życia, czyli:

Konsekwencje miażdżycy

Miażdżyca dotyczy naczyń tętniczych serca, mózgu i kończyn dolnych. Jej następstwem jest pogrubienie ścian tętnic i zmniejszenia ich światła, a w konsekwencji utrudnienie przepływu krwi oraz wzrost ciśnienia. Chropowata wewnętrzna powierzchnia ściany naczynia może także uszkadzać płytki krwi, uruchamiając kaskadę reakcji enzymatycznych prowadzących do krzepnięcia krwi węwnątrz naczynia u powstania zakrzepu. Znacznie zwężenia lub zamknięcie światła tętnicy prowadzi do martwicy tkanek.

Miażdżyca naczyń wieńcowych powoduje chorobę wieńcową, czyli niedokrwienie serca. Choroba ta nie daje żadnych objawów, dopóki osoba na nią cierpiąca jest wypoczęta i odprężona. Jednak w sytuacjach wzmożonego zapotrzebowania na tlen (wysiłek, stres, obfity posiłek lub zetknięcie z zimnym powietrzem czy wodą), zwęzone naczynia wieńcowe nie są w stanie dostarczyć do serca wystarczającej ilości krwi. Wówczas pojawia się silny ból za mostkiem, okreslony mianem dusznicy bolesnej. W następstwie braku dopływu krwi do tkanek serca dochodzi do jego martwicy - zawału.

Miażdżyca może także doprowadzić do niedokrwienia i zawału mózgu. Stan tej jest określany jako niedokrwienny udar mózgu. W zalezności od umiejscowienia udaru objawy sa różne.

Objawem miażdżycy tętnic kończyn dolnych jest chromanie przestankowe - silny ból pojawiający się podczas chodzenia i ustępujący po krótkim odpoczynku. Wraz z postępem choroby ból występuje także w trakcie spoczynku. Całkowite zamknięcie tętnic grozi amputacją kończyny.

Nadciśnienie tętnicze

Nadciśnienie tętnicze należy do najbardziej rozpowszechnionych chorób na świecie i wraz z choroba wieńcową stanowi przyczynę ponad połowy wszystkich zgonów wywołanych chorobami układu krążenia. Nadciśnienie tętnicze oznacza podwyższone ciśnienie skurczowego i rozkurczowego powyżej normy, czyli wegłóg WHO powyżej wartości 140/90 mm Hg w spoczynku. Do przyczyn nadciśnienia zalicza się m.in.: W konsekwencji utrzymującego się nadciśnienia powstają stopniowo pogłębiające się zmiany narządów wewnętrznych, głównie serca, naczyń krwionośnych, mózgu, nerek oraz narządu wzroku. W leczeniu nadciśnienia stosuje się wspomagająco niskokaloryczną dietę z ograniczeniem soi, zaleca się też unormowany tryb życia pozbawiony czynników stresogennych. Rodzaj stosowanych leków zależy od stopnia zaawansowania choroby.

Anemia

PRZYCZYNY

Upośledzenie wytwarzania krwinek czerwonych lub ich nadmierne niszczenie, niedobór żelaza, witaminy B12, kwasu foliowego

OBJAWY

Liczba erytrocytów niższa od wartości optymalnych, bladość, szybkie męczenie się, senność

LECZENIE I PROFILAKTYKA

spożywanie pokarmów zawierających żelazo i witaminę B12

Białaczka

Przyczyny

złożone m.in. narażenie organizmu na promieniowanie jonizujące lub niektóre substancje czemiczne

Objawy

nadmierne wytwarzanie białych krwinek

Leczenie i profilaktyka

przeszczep szpiku kostnego, chemioterapia