Podsumowanie

Hormony - substancje organiczne, które wydzielane do krwi lub płynów ustrojowych modyfikują (wzmacniają lub hamują) czynności komórek docelowych.

Kryteria pododziału hormonów
Podział hormonów
ze względu na miejsce wytwarzania ze względu na budowę chemiczną
  • wytwarzane przez gruczoły dokrewne
  • wytwarzane przez grupy komórek wydzielniczych w tkankach różnych narządów (hormony tkankowe)
  • wydzielane przez różne komórki (hormony miejscowe
  • zbudowane z aminkowasów - pochodne aminokwasów, peptydowe, białkowe
  • steroidowe - pochodne cholesterolu


Charakterystyka hormonów
Cecha Hormony peptydowe i bialkowe, pochodne aminokwasów Hormony steroidowe
Rozpuszczalność rozpuszczalne w wodzie rozpuszczalne w tłuszczach
Swobodne przenikanie przez błonę komórkową nie tak
Etapy przekzaywania sygnały do komórki
  1. połączenie hormonu z receptorami w błonie komórkowej
  2. przekazanie sygnału do wnętrza komórki, co zapoczątkowuje ciąg reakcji biochemicznych
  3. zmiana aktywniści komórki
  1. przeniknięcie hormonu przez błonę komórkową
  2. połączenie hormonu z receptorami cytoplazmatycznymi komórki docelowej
  3. transport kompleksu hormon - receptor do jądra komórkowego
  4. regulacja syntzezy białek, decydujących o zmianie aktywności komórki
Przykłady melatonina, adrenalina, insulina aldosteron, estrogeny, testosteron


Podział hormonów podwzgórza
Hormony podwzgórza
liberyny statyny wazopresyna o oksytocyna
  • hormony uwalniające hormony tropowe przysadki
  • hormony hamiujace uwalnianie hormonów tropowych przysadki
  • hormony przekazywane do tylnego płata przysadki, gdzie są magazynowane i w razie potrzeby uwalniane


Miejsce wytwarzania i sposobów działania wybranych hormonów
Nazwa hormonu Gruczoł Narząd docelowy Działanie
Hormony białkowe, peptydowe, pochodne aminokwasów
hormony tropowe przysadka inne gruczoły dokrewne pobudzanie innych gruczołów do wydzielania hormonów
somatropina przysadka wszystkie komórki pobudzanie innych gruczołów do wydzielania hormonów
prolaktyna przysadka gruczoły mlekowe stymulacja wytwarzania i wydzielania mleka
melatonina szyszynka układ nerwowy regulacja cyklu snu i czuwania, hamowanie rozwoju i czynności gand
tyroksyna, trójjodotyronina tarczyca większość komórke ciała pobudzanie metabolizmu
kolcytonina tarczyca kości zmniejszenie stężenia wapnia we krwi
parathorm przytarczyce kości, jelito, nerki zwiększenie stężenie wapnia we krwi oraz wchłaniania wapnia z przewodu pokarmowego, zmniejszenie stężenia fosforu we krwi
tymozyna grasica narządy układu odpornościowego tegulacja dojrzewania limfocytów T
adrenalina, noradrenalina rdzeń nadnerczy układ nerwowy, wątroba, serce, mięśnie gładkie, oskrzela podnoszenie ciśnieni krwi, zwiększanie częstotliwości skurczów serca, poziomu glukozy we krwi, wentylacji płuc oraz przepływu impulsów nerwowych
insulina trzustka (komórki B) głównie mięśnie, tkanka tłuszczowa i wątroba zmniejszenie stężenia glukozy we krwi
glukagon trzustka (komórki A) wątroba zwiększenie stężenia glukozy we krwi
Hormony steroidowe
kortyzol kora nadnerczy większość komórek ciała zwiększenie stężenia glukozy we krwi i ciśnienia krwi, obniżenie odporności organizmu
mineralokor - tkosteroisy - aldosteron kora nadnerczy kanaliki nerwowe zwiększenie wchłaniania jonów sodu i potasu w nerkach
estrgeny jajniki (pęcherzyki Graafa), kora nadnerczy większość komórek ciała odpowiedzialne za rozwój drugorzędnych cech płciowych
progesteron jajniki (ciałko żółte), łożysko, kora nadnerczy macica umożliwia rozwój zarodka i płodu
testosteron głównie jądra większość komórek ciała rozwój drugorzędnych cech płciowych