Zaburzenia funkcjonowania układu odpornościowego

Immunologia, czyli nauka o odporności, jest jedną z najdynamiczniej rozwijających się dziedzin medycyny. Poszukuje ona metod kontrolowania reakcji immunologicznych, aby zwiększyć skuteczność tych reakcji w walce z patogenami i nowotworami lub je zahamować w przebiegi chorób autoimmunologicznych, alergii oraz po przeszczepach.

Choroby autoimmunizacyjne

Obrona organizmu opiera sie na odróżnianiu komórek własnych od obcych. Biorące udział w reakcjach odpornościowych limfocyty T i B są selekcjonowane odpowiednio w grasicy i szpiku kostnym. Te, które reagują na antygeny własne są eliminowane. Czasem jednak ten mechanizm zawodzi i układ odpornościowy rozpoznaje komórki własne jako obce. Uruchamia wówczas reakcję odpornościową przeciw tkankom organizmu, co określa się mianem autoagresji. Reakcja ta prowadzi do wielu ciężkich chorób, nazywanych chorobami autoimmunizacyjnymi.
Choroby te mogą dotyczyć każdego układu. Do niektórych z nich przyczyniają się niewłaściwie skierowane przeciwciała, np. w anemii hemolitycznej przeciwciała atakują krwinki czerwone, doprowadzając do ich lizy, a w miastenii- receptory komórek mięśniowych odbierających impuls nerwowy, co blokuje skurcz mięśni. Z kolei w cukrzycy typu I limfocyty T niszczą komórki trzustki wytwarzające insulinę. W stwardnieniu rozsianym atak limfocytów T jest skierowany przeciw osłonkom mielinowym otaczającym komórki nerwowe w mózgowiu i rdzeniu kręgowym.
Wśród prawdopodobnych przyczyn nieprawidłowych reakcji odpornościowych są m.in.:

AIDS

AIDS jest skrótem andielskiego terminu Acquired Immunodeficiency Syndrome, który w tłumaczeniu oznacza "zespół nabytego upośledzenia odporności". Osoby chore na AIDS mają bardzo niski poziom limfocytów Th, co sprawia, że ich organizmy stają się bezbronne wobec patogenów lub własncy komórek zmienionych nowotworowo.
Przyczyna
Zespół nabytego upośledzenia odporności powodowany jest przez ludzki wirus upośledzenia odporności - HIV (ang. Human Immunodeficiency Virus). Atakuje on komórki układu odpornościowego, niszcząc mechanizmu obronne organiazmu. W efekcie u chorego rozwijają się grożne dla życia zakażenia oportunistyczne (powodowane przez drobnoustroje, które u osób z prawidłowo działającym układem odpornościowym nie wywołują chorób) i nowotwory.