Metodyka badań biologicznych

Dedukcja i indukcja

Rozumienie dedukcyjne polega na przechodzeniu od ogółu do szczegółu. Oznacza to, że na podstawie twierdzenia ogólnego (przesłanki) formułuje się twierdzenia cząstkowe.

Rozumienie indukcyjne polega na przechodzeniu od szczegółu do ogółu. Oznacza to formułowanie uogólnień i teorii na podstawie szczegółowych dnych eksperymentalnych i obserwacyjnych.

Metody poznawania świata

W naukach biologicznych dominują dwie metody poznawania świata: obserwacja i doświadczenie.
Obserwacja jest to celewy sposób prowadzenia badań, zmierzających do zdobycia szczegółowych informacji o organizmach, zjawiskach lub procesach.

Doświadczenie (eksperyment) to metoda prowadzenia badań, w której celowo zmieniany jest jeden z czynników wpływających na dany proces lub organizm.

Zasady prowadzenia badań

Specyfikacja doświadczeń

  1. Próba badawcza tworzą organizmy lub procesy poddawane działaniu wybranego czynnika
  2. Próba kontrolna organizmy tego samego gatunku lub zjawiska, ale nie poddawane działąniu czynnika
  3. Zmiena niezależna jeat to czynnik, którego wartość w doświadczeniu zmieniamy, np. tempertaurę czy wilgotność
  4. Zmienna zależna to zmienna, którą wywołuje zastosowanie zmiennej niezależnej, np. intensywność fatosyntezy czy liczna kiełkujących siewek.

Dokumentaca badań

Prowadząc obserwację i dośwaidczenie, uzyskane dane należy, na bieżąco gromadzić, a na koniec - opracować zbiorczo. Dane jakościowe, takie jak bawa organizmu, miejsce obserwacji, czy zachowanie się obiektu badawczego, można zaprezentować w postaci fotografii, filmu bądź rysunku. Dane ilościowe, np. długość, czy masa ciała badqnego obiektu, liczba badanych osobników, powinny być zapisane w postaci tabeli. Można je przedstawić w formie wykresu.