Mszaki to grupa lądowych roślin zarodnikowych obejmująca mchym wątrobowce i glewiki
Wspólną cechą mchów, wątrobowców i glewików jest występowanie w ich cyklu rozwojowym regularnej przemiany pokoleń, w której haploidalne pokolenie płciowe - gametofit - dominuje nad diploidalnym pokoleniem bezpłciowym - sporofitem.
Gametofit mszaków jest samożywną wieloletnią rośliną, zazwyczaj większą od sporofitu. Ma formę płaskiej blaszki lub ulistnionej łodyżki przytwierdzonej do podłoża za pomocą chwutników. Sporofit mszaków to pololenie krótkotrwałe, zwykle uzależnione od gametofitu. Pobiera od niego wodę z solami minerlanymi, a u niektórych gatunków - także produkty fotosyntezy. Składa się ze stopy łączącej go z gametofitem, sety, czyli bezlistnej, często brązowe łodyżki i zarodni.
Mszaki łączą w sobie cechy plechowców (organizmów niewykształcających tkanek) i organowców (roślin o budowie tkankowej, w których ciele wyróżniamy korzań, łodygę i liście).
Do cechy plechowców zaliczamy:
Cechy organowców występujące u mszaków:
Zalicza się do nich blisko 15 tys. gatunków należącyhch do kilku grup. Powszechnie znane są prątniki, torfowce oraz płonniki.
Mają nitkowaty, rozgałęziony splątek. Gametofit składa się z wielokomórkowych chwytników, prostej lub rozgałąęzionej łodyżki, listków zbudowanych z jedej warstwy komórek i wzmocnionych żeberkiem. Z jednego splątka może wyrastać kilka łodyżek. Sporofit składa sie z długiej sety i osadzonej na jej szczycie, okrytej czepkiem zarodni z kolumienką. Są najliczniejszą grupą mszaków Do najpospolitrzych prątników występujących w Polsce należą: widłoząb, gajnik i pratnik.
Mają plechowaty splątek. Ich dojrzały gametofit jest pozbawiony chwytników i ma postać łodyżki z licznymi odgałęzioeniamu, na których tworzą się rodnie i plemnie. Dlatego torfowce są zdolne do nieograniczonego wzrostu przy czym rośnie tylko część wierzchołkowa łodyżki, a dolna stopniowo obumiera i ulega mineralizacji. Jednowarstwowe listki zbudowane sa z dwóch rodzajók komórek: żywych, zdolnych do fotosyntezy komórek asymilacyjnych, i martwych, zdolnych do wchłaniania wody komórke wodonośnych, dzięki którym torfowce chłoną wodę. Sporofit składa się z niewidocznej z zewnątrz sety i zarodni. Jest osadzony na rzoneczku wytworzonym przez gametofit. Do tej grupy należy jeden rodzaj - torfowiec
Ich gametofity mogą osiągnąc nawet 50 cm wysokości i wykazują najwyższy stopień organizacji wśród mszaków. Środek łodyżki zajmują hydroidy i leptoidy. Listki zbudowane są z kilku warstw komórek i wzmocnione żeberkiem, a na ich górnej powierzchni występują asymilatory zbudowane z wielu rzędów komórke. Sporofit składa się z długiej sety, na której szczycie osoadzona jest zarodnia okryta czepkiem. Najbardziej znany przedstawiciel tej grupy to płonnik pospolity.
Szacuje sie, że liczą ponad 10 tys gatunków. Znanym przedstawicielem wątrobowców jest porostnica wielokształtna, której gametofit ma postać płatowatej plechy, przytwierdzonej do podłoża jednokomórkowymi chwytnikami. Pod względem budowy wewnętrznej porostnica ma najbardziej złożony gametofit wśród wszystkich roślin. Zbudowany jest on z jednowarstwowej skórki, tkanki asymilacyjnej i spichrzowej. Rodnie i plemnie znajdują się na parasolowatych strukturach osadzonych na pionowych trzonkach. Gametofit wytwarza liczne rozmnóżki. Sporofit rozwijający się wewnątrz rodni, składa się z krótkiego trzonka i pozbawionej kolumienki zarodni, która otwiera się przez pdłużne pęknięcia Wysyp zarodników ułatwiają sprężyste włókna znajdujące się wewnątrz zarodni, tzw. sprężyce, które w zależności od wilgotności powietrza skręcają się lub rozkręcają.
