Najbardziej charakterystyczną cechą ciała pierścienic jest segmentacja, czyli podział na odcinki, nazywane segmentami. Są one ułożone szeregowo jeden za drugim i oddzielone od siebie poprzecznymi przegrodami. Jeśli segmenty są do siebe bardzo podobne i mają podobny komplet narządówm segmentację określa się jako homonomiczną. Natomiast jeżeli różnią się od siebie, segmentacja nosi miano heteronomicznej. Niezależnie od rodzaju segmentacji, segment pierwszy, nazywany przedgębowym, a ostatnu, nazywany końcowym, różnią się budową od pozostałych. U niektórych wieloszczetów z dwóch, trzech lub czterech pierwszych segmentów w procesie cefalizacji wyodrębnienia się odcinek głowowy. Ponadto poszczególne segmenty ciała niektórych przedstawicieli tej gromady są zaopatrzone w parapodia - dwugałęziste wyrostki boczne funkcjonujące jako narządy lokomocyne, Skąposzczety i pijawki nie mają parapodiów, u tych pierwszych występują jedynie nieliczne szczecinki.
Pierścienice, podobnie jak płazińce i obleńce to zwierzęta trójwarstwowe. Jednak w odóżnieniu od nich należą do wtórojamowców, ponieważ mają wykształconą wtórną jamę ciała - celomę. Jest ona wypełniona płynem, który pełni funkcję hydroszkieletu i pośredniczy w wymianie substancji między krwią a komórkami
scianę ciała pierścienic stanowi wór powłokowo-mięśniowy. Na zewnątrz znajduje się cienka warstwa oskórka (kutykuli). Pod nią leży jednowarstwowy nabłonek zawierający liczne gruczoły śluzowe. Z nabłonkiem zrośnięta jest cienka warstwa mięśni okrężnych i gruba warstwa mięśni wzdużnych. U niektórych pierścienic (pijawek) występuje dodatkowo warstwa mięśni wzdłużnych. Wór powłokowo - mięsniowy i płyn wypełniający celomę tworzą hydroszkielet. Stanowi on podstawowy aparat ruchu - także u pierścienic mających parapodia. Ciśnienie płynu wypełniającego jamę ciała poszczególnych segmentów zależy pd stanu napięcia mięśni okrężnych i wzdłużnych. Surcz tych mięśni wywołuje odpowiednio poszerzanie się segmntów (mięśnie wzdłużne) oraz ich wydłużanie (mięśnie okrężne). Powstające fale skurczów i rozkurczów umożliwiają pierścienicom poruszanie się.
Pierścienice mają drożny układ pokarmowy, który składa się z trzech odcinków: jeliat przedniego, środkowego i tylnego. Ma postać rury przebujającej przegrody międzysegmentalne i ciągnącej się przez całe ciało zwierzęcia. Najbardziej zróżnicoane pod względem budowy jest jelito przednie. Rozpoczyna się ono umiejscowionym w drugim segmencie ciała otworem gębowym, który prowadzi do niewielkiej jamy gębowej. Przechodzi ona w silne umięśniooną gardziel, służącą często do zazysania pokarmu. U licznych form drapierznych gardziel może być uzbrojona w ostre kutykularne zęby lub płytki szczękowe. Wsyuwana na zewnątrz służy do chwytania zdobyczy. Za gardzielą znajduje się przełyk, a za nim żołądek. U skąposzczetów i pijawek w tylnej części przełyku znajduje się rozszerzenie nazwyane wolem. U gatunków glebożernych,np. dżdżownicy, znjduja się w nim gruczoły wapienne, których wydzielina zobojętnia treść pokarmową W wolu pijawek krwiopijnych występuje kilka par kieszeni, służących do magazynowania krwi
Jelito środkowe pierściemin ma zazwyczaj kształt prostej rurki. U skąposzczetów po ego stronie grzbietowej znajduje się fałd zwiększający powierzchnię chłonną. Jelito środkowe przechodzi w krótkie jelito tylne, kończące się otworem odbytowym w ostatnim segmencie ciała.
U pierścienic lądowych i słodkowodnyh wymiana gazowa, dzięki gęstej sieci włosowatych naczyń kwionośnych, odbywa się całą powierzchnią ciała. Prawie wszystkie pierścienice żyjące w wodach morskich, głównie wieloszczety, mają marządy oddechowe w postaci zewnętrznych skrzeli umiejscowionych na parapodiach
Pierścienice są pierwszą z omawianych grup zwierząt bezkręgowych, w której występuje układ krwionośny umożliwiający transport substancji między wszystkimi segmentami ciała. Jest to niezwykle istotne, ponieważ płyn celomy krąży w ciele pierścienic jedynie w obrębie pojedynczych segmentów.
Układ krwionośny pierścienic jest układem zamkniętym, co oznacza że krwe płynie w naczyniach i nie wylewa się do jamy ciała. Z reguły jest on zbudowany z biegnących wzdłuż ciała dwóch naczyń krwionośnych: grzbietowego i brzusznego. Naczynia te sa ze sobą połączone w każdym segmencie cieńszymi od nich naczyniami okrężnymi. W układzie krwionośnym pierścienic nie występuje serce. Krążenie krwi jest uwarunkowane rytmicznym pulsowym naczynia grzbietowego, a niekiedy również naczyń okrężnych przedniej części ciała, nazywanych z tego powodu sercami bocznymi.
Krew pierścienic jest bezbarwna lub ma barwę zależną od rodzaju barwnika oddechowego właściwego gatunkowi. Czerwone zabarwienie nadaje jej hemoglobina, różowe - hemoerytryna, a zielone - chlorokruoryna. Barwniki oddechowe u pierścinic, poobnie jak u wszystkich zwierząt bezkręgowych, są rozpuszczone w osoczu.
Układ nerwowy pierścienic, ze względu na charakterystyczne rozmieszczenie jego struktur, nazwano układem drabinkowym. Składa się on z pary zwojów nadprzełykowych (mózgowych), obrączki okołoprzełykowej, pary zwojów poprzełykowych i odchodzących od nich po brzusznej stronie ciała dwóch pni nerwowych Pnie nerwowe są połączone ze sobą w każdym segmencie poprzecznymi spoidłami, dzięki czemu ten fragment układu nerwowego przypomina drabinkę. W każdym segmencie ciała na pniach nerwowych znajdują się przyste zwoje nerwowe, nazywane zwojami segmentalnymi.
Narządami zmysłów u pierścienic są chemoreceptory i mechanoreceptory, związane zwykle z takimi strukturami, jak: czułki, wąsy, głaszczki, włoski, itp. Prawie wszystkie wieloszczety i pijawki są wyposażone w fotpreceptory w postaci jednej lub kilku par oczu. Stopień rozwoju i możliwości tych narządów np. zdolność odróżniania światła od ciemności, rejestrowania zmian natężenia światła czy rejestrowania ruchu, zależy od gatunku. Skąposzczety na ogół nie mają oczu. Reagują na światło dzięki licznym komórkom światłoczułym nieregularnie rozmieszczonym w połówce ciała.
Funkcje wydzielnicze i osmoregulujące pełnią u pierścienic metanefrydia, przy czym w każdym segmencie znajduje się zazwyczaj jedna para metanerfydiów. U wieloszczetów i skąposzczetów w procesach wydalania uczestniczą dodatkowo komórki chloragogenowe, znajdujące się głównie w zagłębieniu jelita środdkowego od strony jamy ciała. Wychwytują one z celomy i magazynyhą zbędne produkty przemiany materii. Po wypełnieniu się zamierają, po czym są usuwane na zewnątrz ciała za pomocą metanefrydiów. U form wodnych zasadniczym produktem przemiany materii jest amoniak, a u form lądowych - mocznik.
Pierścienice rozmnażaja sie głównie płciowo. Spotyka się wśród nich zarówno gatunki rozdzielnopłciowe, jak i obojniacze. Ich gamety rozwijaja sie w kilku przednich segmentach, nazywantch segmentami płciowymi. Sposób rozmnażania płciowego i rozwoju pierścienic naleza do poszczególnych gromad jest wyraźnie zróżnicowany.
Wieloszczety są z reguły rozdzielnopłciowe, u niektórych gatunków zachodzi zaplemnienie i zapłodnienie zewnętrzne: gamety są uwalniane do wody, gdzie dochodzi do ich połączenia. Rozwój przedstawicieli tej gromady jest zazwyczaj złożony. Z zapłodnionego jaja rozwija się plankoniczna orzęsiona larwa. Ma ona dwa wieńce rzęsek oraz parę niewielkich, rozgałęzionych protonefrydiów. Larwa po pewnym czasie opada na dno i przeobraża się.
Skąposzczety i pijawki są zazwyczaj obojniakami, u niektórych występuje zaplemnienie oraz zapłodnienie krzyzowe. Dojrzałe płciowo osobniki mają siodełko składające sie z od kilku do kilkudziesięciu segmentów różniących się od pozostałych budową. Wydzielina gruczołów znajdujących się w siodełku chroni rozwijające się zarodki. W trakcie kopulacji dwa osobniki wzajemnie przekazują sobie nasienie, które następnie jest przechowywane w zbiorniczkach nasiennych. Po kopulacji z wydzieliny gruczołów siodełka powstaje śluzowa obrączka zawana mufką, która stopniowo przesuwana jest do przedu ciała. W jej obrębie u skąposzczetów dochodzi do zapłodnienie zewnętrznego: zostają do niej złożone komórki jajowe, a następnie przechowywane w pęcherzykach nasiennych plemniki, pochodzące od drugiego osobnika uczestniczącego w kopulacji. Bez względu na rodzaj zapłodnienia śluzowa obrączka jest następnie zsuwana z ciała, po czym tężeje i przekształca się w mocny, eleastyczny kokon, wewnątrz którego rozwijają się zapłodnione jaja. Skąposzczety i pijawki przechodzą rozwój prosty - młode osobniki po opuszczeniu kokonóe sa podobne do osobników dorosłych
Niektóóre wieloszczety są zdolne do rozmnażania bezpłciowego. Polega ono na poprzecznym podziale ciała (przeważnie na dwie części) i regeneracji brakująceho fragmentu
Zdolności regeneracyjne poszczególnych grup pierścienic są różne: stosunkowo małe u skąposzczetów, dość duże u wieloszczetów, u których mogą się regenerować czułki i parapodia, oraz minimalne, ograniczone do zdolności gojenia się ran u pijawek